Kleine Jager


Schilderij Hektjalk J.H.B. Koekkoek 1840-1912
Schilderij Hektjalk J.H.B. Koekkoek 1840-1912
De zeer traditionele eenmast dek-hektjalk 'Kleine Jager' is in 1892 gebouwd op een scheepswerf in Papendrecht, vanzelfsprekend als zeilende vrachtvaarder. De oorspronkelijk naam is 'Twee Gebroeders'. In 1930 is het schip geëmigreerd naar België en in Luik terechtgekomen als werkschip. In 1988 is het schip weer teruggehaald naar Nederland, en ingericht als zeilend passagiersschip voor verhuur aan groepen. In 2019 is het schip in handen gekomen van de huidige eigenaar, Kars Petri.

De Kleine Jager is één van de laatste (twee) nog overgebleven hektjalken in Nederland, herkenbaar aan de markante afwerking van de achtersteven met oplopende beplating. De Kleine Jager heeft een aantal vermeldingen in het standaardwerk 'Met zeil en treil' (over de tjalk als varend erfgoed).

Tjalken


De tjalk was vanaf de zeventiende eeuw tot het midden van de twintigste eeuw één van de belangrijkste zeilende vrachtschepen op de Nederlandse wateren. De belangrijkste kenmerken zijn:

  • De ronde vallende voorsteven die meestal was voorzien van een loefbijter

  • De rechte rechtstandige achtersteven

  • Het bij het voor- en het achterschip sterk naar binnen vallende boeisel

  • De volle boeg

  • De rechte zijden

  • De brede platte bodem

  • De ronde kimmen

  • De grote waaiervormige zwaarden

  • De strijkende mast


Tot de tweede helft van de negentiende eeuw werden houten tjalken gebouwd. Daarna werden ze van ijzer. Op de binnenwateren en op zee voeren tot ver in de twintigste eeuw verschillende typen tjalken. Eén van de bijzondere vormen van de tjalk is de hektjalk waarbij in dit specifieke geval ook nog sprake is van een dektjalk, dat wil zeggen een tjalk waarbij de roef ontbreekt en het dek op één hoogte doorloopt. De aanduiding ‘hektjalk’ betekende dat de tjalk een hekwerk of staatsie heeft, dat is een extra boeisel op het achterschip met een opening (hennegat) voor de helmstok.
Het gebruik van deze hektjalk voor de zeilende passagiersvaart maakt het mogelijk dit bijzondere stukje cultureel erfgoed te behouden voor toekomstige generaties.

Resumé


  • 1892 het schip heet ‘Twee Gebroeders’

  • 1930 is het schip naar België verkocht en kreeg de naam ‘L’Arche de Noë’

  • 2007 kreeg het schip de naam ‘De Arend’

  • 2020 is het schip hernoemd naar 'Kleine Jager'

Delen op